รัฐวิสาหกิจในปัจจุบัน
1. สถาบันการบินพลเรือน
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงคมนาคม
จัดตั้งโดย : พระราชกฤษฎีกา
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2535
ประเภาสาขา : ขนส่ง
หมายเหตุ : -
2. การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงพลังงาน
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2512
ประเภาสาขา : พลังงาน
หมายเหตุ : เคยถูกแปรสภาพเป็น บริษัท กฟผ. จำกัด (มหาชน) มาแล้วครั้งหนึ่งในปี พ.ศ. 2548 ถึง พ.ศ. 2549
3. การไฟฟ้านครหลวง
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงมหาดไทย
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2501
ประเภาสาขา : พลังงาน
หมายเหตุ : รวมกิจการ การไฟฟ้ากรุงเทพ กับกองไฟฟ้าหลวง เข้าด้วยกัน
4. การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงมหาดไทย
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2503
ประเภาสาขา : พลังงาน
หมายเหตุ : เริ่มดำเนินการในนามแผนกไฟฟ้า กองบุราภิบาล กรมสาธารณสุข กระทรวงมหาดไทย เมื่อปี พ.ศ. 2473
5. การรถไฟแห่งประเทศไทย
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงคมนาคม
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2494
ประเภาสาขา : ขนส่ง
หมายเหตุ : เดิมคือ กรมรถไฟหลวง
6. การท่าเรือแห่งประเทศไทย
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงคมนาคม
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2494
ประเภาสาขา : ขนส่ง
หมายเหตุ : รับโอนกิจการจากสำนักงานท่าเรือกรุงเทพฯ
7. การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงคมนาคม
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2543
ประเภาสาขา : ขนส่ง
หมายเหตุ : เดิมเป็นองค์การรถไฟฟ้ามหานคร (พ.ศ. 2535)
8. การประปานครหลวง
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงมหาดไทย
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2510
ประเภาสาขา : สาธารณูปการ
หมายเหตุ : เดิมเป็นการประปากรุงเทพฯ เริ่มดำเนินการ พ.ศ. 2457
9.การประปาส่วนภูมิภาค
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงมหาดไทย
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2522
ประเภาสาขา : สาธารณูปการ
หมายเหตุ : -
10. องค์การจัดการน้ำเสีย
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงมหาดไทย
จัดตั้งโดย : พระราชกฤษฎีกา
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2538
ประเภาสาขา : ขนส่งสาธารณูปการ
หมายเหตุ : เดิมสังกัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
11. การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงอุตสาหกรรม
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2515
ประเภาสาขา : อุตสาหกรรม
หมายเหตุ : เดิมจัดตั้งโดยประกาศคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 339 พ.ศ. 2515
12. สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการคลัง
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2517
ประเภาสาขา : พาณิชย์และบริการ
หมายเหตุ : จัดตั้งเป็นส่วนราชการ เมื่อปี พ.ศ. 2482
13. การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2502
ประเภาสาขา : พาณิชย์และบริการ
หมายเหตุ : เดิมเป็นสำนักงานส่งเสริมการท่องเที่ยว กรมโฆษณาการ ต่อมาเป็นองค์การส่งเสริมการท่องเที่ยว
14. สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2506
ประเภาสาขา : สังคมและเทคโนโลยี
หมายเหตุ : เดิมชื่อ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์ประยุกต์แห่งประเทศไทย
15. องค์การเภสัชกรรม
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงสาธารณสุข
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2509
ประเภาสาขา : สังคมและเทคโนโลยี
หมายเหตุ : จัดตั้งขึ้นจากการรวมโรงงานเภสัชกรรม กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ และ กองโอสถศาลา เข้าเป็นหน่วยงานหนึ่งเดียวกัน
16. องค์การสะพานปลา
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2496
ประเภาสาขา : เกษตรและทรัพยากรธรรมชาติ
หมายเหตุ : -
17. การกีฬาแห่งประเทศไทย
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2528
ประเภาสาขา : สังคมและเทคโนโลยี
หมายเหตุ : -
18. ธนาคารออมสิน
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการคลัง
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2456
ประเภาสาขา : การเงิน
หมายเหตุ : เดิมมีชื่อว่า คลังออมสิน
19. ธนาคารอาคารสงเคราะห์
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการคลัง
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2496
ประเภาสาขา : การเงิน
หมายเหตุ : -
20. ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการคลัง
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2486
ประเภาสาขา : การเงิน
หมายเหตุ : เดิมชื่อ ธนาคารเพื่อการสหกรณ์
21. ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการคลัง
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2536
ประเภาสาขา : การเงิน
หมายเหตุ : -
22. ธนาคารพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการคลังกระทรวงอุตสาหกรรม
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2545
ประเภาสาขา : การเงิน
หมายเหตุ : แปรสภาพมาจาก บรรษัทเงินทุนอุตสาหกรรมขนาดย่อม
23. บรรษัทประกันสินเชื่ออุตสาหกรรมขนาดย่อม
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการคลัง
จัดตั้งโดย : พระราชกฤษฎีกา
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2534
ประเภาสาขา : การเงิน
หมายเหตุ : -
24. การเคหะแห่งชาติ
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2515
ประเภาสาขา : สาธารณูปการ
หมายเหตุ : เดิมจัดตั้งโดยประกาศคณะปฏิวัติฉบับที่ ๓๑๖
25. การทางพิเศษแห่งประเทศไทย
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงคมนาคม
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2515
ประเภาสาขา : ขนส่ง
หมายเหตุ : เดิมจัดตั้งโดยประกาศคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 290
26. องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงคมนาคม
จัดตั้งโดย : พระราชกฤษฎีกา
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2535
ประเภาสาขา : ขนส่ง
หมายเหตุ : รับโอนกิจการรถโดยสารจาก บริษัท มหานครขนส่ง จำกัด มาดำเนินการต่อ
27. องค์การสวนพฤกษศาสตร์
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
จัดตั้งโดย : พระราชกฤษฎีกา
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2535
ประเภาสาขา : เกษตรและทรัพยากรธรรมชาติ
หมายเหตุ : -
28. องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
จัดตั้งโดย : พระราชกฤษฎีกา
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2499
ประเภาสาขา : เกษตรและทรัพยากรธรรมชาติ
หมายเหตุ : -
29. องค์การตลาดเพื่อเกษตรกร
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
จัดตั้งโดย : พระราชกฤษฎีกา
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2517
ประเภาสาขา : เกษตรและทรัพยากรธรรมชาติ
หมายเหตุ : -
30. องค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
จัดตั้งโดย : พระราชกฤษฎีกา
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2514
ประเภาสาขา : เกษตรและทรัพยากรธรรมชาติ
หมายเหตุ : รับโอนกิจการจาก โรงงานโคนมไทย-เดนมาร์ก ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มาดำเนินการต่อ
31. องค์การตลาด
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงมหาดไทย
จัดตั้งโดย : พระราชกฤษฎีกา
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2496
ประเภาสาขา : พาณิชย์และบริการ
หมายเหตุ : -
32. องค์การสวนสัตว์
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
จัดตั้งโดย : พระราชกฤษฎีกา
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2497
ประเภาสาขา : สังคมและเทคโนโลยี
หมายเหตุ : เดิมมีชื่อว่า องค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย
33. องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม
จัดตั้งโดย : พระราชกฤษฎีกา
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2538
ประเภาสาขา : สังคมและเทคโนโลยี
หมายเหตุ : -
34. บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน)
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงพลังงาน
จัดตั้งโดย : กฎหมายว่าด้วยบริษัทมหาชนจำกัด
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2521
ประเภาสาขา : พลังงาน
หมายเหตุ : เป็นบริษัทมหาชนจำกัด ในปี พ.ศ. 2544 เดิมเป็นการปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย (พ.ศ. 2521)
35. บริษัท ขนส่ง จำกัด
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงคมนาคม
จัดตั้งโดย : ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2473
ประเภาสาขา : ขนส่ง
หมายเหตุ : -
36. บริษัท อู่กรุงเทพ จำกัด
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงกลาโหม
จัดตั้งโดย : ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2500
ประเภาสาขา : อุตสาหกรรม
หมายเหตุ : -
37. บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน)
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงคมนาคม
จัดตั้งโดย : กฎหมายว่าด้วยบริษัทมหาชนจำกัด
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2522
ประเภาสาขา : ขนส่ง
หมายเหตุ : เดิมคือ การท่าอากาศยานแห่งประเทศไทย เป็นบริษัทมหาชนจำกัด ในปี พ.ศ. 2545
38. บริษัท วิทยุการบินแห่งประเทศไทย จำกัด
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงคมนาคม
จัดตั้งโดย : ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2491
ประเภาสาขา : ขนส่ง
หมายเหตุ : -
39. บริษัท ไปรษณีย์ไทย จำกัด
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม
จัดตั้งโดย : ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2546
ประเภาสาขา : สื่อสาร
หมายเหตุ : เดิมเป็นส่วนหนึ่งของการสื่อสารแห่งประเทศไทย (พ.ศ. 2520)
40. บริษัท อสมท จำกัด (มหาชน)
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : สำนักนายกรัฐมนตรี
จัดตั้งโดย : กฎหมายว่าด้วยบริษัทมหาชนจำกัด
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2520
ประเภาสาขา : สื่อสาร
หมายเหตุ : รับโอนกิจการสถานีวิทยุกระจายเสียงและสถานีวิทยุโทรทัศน์จากบริษัท ไทยโทรทัศน์ จำกัด ในปี พ.ศ. 2520 เดิมคือ องค์การสื่อสารมวลชนแห่งประเทศไทย ต่อมาเป็นบริษัทมหาชนจำกัด ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2547
41. บริษัท สหโรงแรมไทยและการท่องเที่ยว จำกัด
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการคลัง
จัดตั้งโดย : ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2499
ประเภาสาขา : พาณิชย์และบริการ
หมายเหตุ : -
42. บริษัท ธนารักษ์พัฒนาสินทรัพย์ จำกัด
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการคลัง
จัดตั้งโดย : ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2547
ประเภาสาขา : พาณิชย์และบริการ
หมายเหตุ : -
43. องค์การสุรา กรมสรรพสามิต
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กรมสรรพสามิต กระทรวงการคลัง
จัดตั้งโดย : ระเบียบ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2506
ประเภาสาขา : อุตสาหกรรม
หมายเหตุ : -
44. โรงงานไพ่ กรมสรรพสามิต
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กรมสรรพสามิต กระทรวงการคลัง
จัดตั้งโดย : ระเบียบ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2535
ประเภาสาขา : ข อุตสาหกรรม
หมายเหตุ : จัดตั้งเป็นส่วนราชการ เมื่อปี พ.ศ. 2481
45. โรงพิมพ์ตำรวจ สำนักงานตำรวจแห่งชาติ
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : สำนักงานตำรวจแห่งชาติ
จัดตั้งโดย : ระเบียบ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2497
ประเภาสาขา : อุตสาหกรรม
หมายเหตุ : เป็นรัฐวิสาหกิจประเภท 2 (ไม่เป็นนิติบุคคล)
46. สำนักงานธนานุเคราะห์ กรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์
จัดตั้งโดย : ระเบียบ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2497
ประเภาสาขา : สังคมและเทคโนโลยี
หมายเหตุ : -
47. ธนาคารอิสลามแห่งประเทศไทย
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการคลัง
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2545
ประเภาสาขา : การเงิน
หมายเหตุ : -
48. องค์การคลังสินค้า
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงพาณิชย์
จัดตั้งโดย : พระราชกฤษฎีกา
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2498
ประเภาสาขา : พาณิชย์และบริการ
หมายเหตุ : -
49. บริษัท รถไฟฟ้า ร.ฟ.ท. จำกัด
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงคมนาคม
จัดตั้งโดย : ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2554
ประเภาสาขา : ขนส่ง
หมายเหตุ : -
50. การยางแห่งประเทศไทย
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2558
ประเภาสาขา : เกษตรและทรัพยากรธรรมชาติ
หมายเหตุ : เกิดจากการรวม สำนักงานกองทุนสงเคราะห์การทำสวนยาง องค์การสวนยาง และ สถาบันวิจัยยาง เข้าด้วยกัน
51. การยาสูบแห่งประเทศไทย
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงการคลัง
จัดตั้งโดย : พระราชบัญญัติ
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2561
ประเภาสาขา : อุตสาหกรรม
หมายเหตุ : รัฐบาลไทยได้ซื้อกิจการของ ห้างหุ้นส่วนจำกัด บูรพายาสูบ มาบริหาร จึงเปลี่ยนชื่อเป็น โรงงานยาสูบไทยสะพานเหลือง เมื่อ พ.ศ. 2482 ต่อมาใน พ.ศ. 2561 ได้ยกฐานะ โรงงานยาสูบ กระทรวงการคลัง ขึ้นเป็นนิติบุคคล และเปลี่ยนชื่อเป็น "การยาสูบแห่งประเทศไทย"
52. บริษัท โทรคมนาคมแห่งชาติ จำกัด (มหาชน)
ส่วนราชการที่กำกับดูแล : กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม
จัดตั้งโดย : พระราชกฤษฎีกา
ปีที่จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ : พ.ศ. 2564
ประเภาสาขา : สื่อสาร
หมายเหตุ : ก่อตั้งเมื่อวันที่ 7 มกราคม พ.ศ. 2564 จากการควบรวมกิจการระหว่าง กสท โทรคมนาคม และทีโอที
คำจำกัดความรัฐวิสาหกิจ
รัฐวิสาหกิจมีความหมายแตกต่างกันไปตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ดังนี้
.........................................
- พระราชบัญญัติการพัฒนาการกำกับดูแลและบริหารรัฐวิสาหกิจ พ.ศ. 2562
ในพระราชบัญญัตินี้ “รัฐวิสาหกิจ” หมายความว่า
(1) องค์การของรัฐบาลตามกฎหมายว่าด้วยการจัดตั้งองค์การของรัฐบาล กิจการของรัฐตามกฎหมาย
ที่จัดตั้งกิจการนั้น หรือหน่วยงานธุรกิจที่รัฐบาลเป็นเจ้าของ
(2) บริษัทจำกัดหรือบริษัทมหาชนจำกัดที่กระทรวงการคลังมีทุนรวมอยู่ด้วยเกินกว่าร้อยละห้าสิบ
.........................................
- พระราชบัญญัติวิธีการงบประมาณ พ.ศ. 2561
"รัฐวิสาหกิจ" หมายความว่า
(1) องค์การของรัฐบาลตามกฎหมายว่าด้วยการจัดตั้งองค์การของรัฐบาล กิจการของรัฐซึ่งมีกฎหมายจัดตั้งขึ้น หรือหน่วยงานธุรกิจที่รัฐบาลเป็นเจ้าของ
(2) บริษัทจำกัดหรือบริษัทมหาชนจำกัดที่ส่วนราชการหรือรัฐวิสาหกิจตาม (1) มีทุนรวมอยู่ด้วยเกินร้อยละห้าสิบ
(3) บริษัทจำกัดหรือบริษัทมหาชนจำกัดที่ส่วนราชการและรัฐวิสาหกิจตาม (1) หรือ (2) หรือที่รัฐวิสาหกิจตาม (1) และ (2) หรื่อที่รัฐวิสาหกิจตาม (2) มีทุนรวมอยู่ด้วยเกินร้อยละห้าสิบ
.........................................
- พระราชบัญญัติคุณสมบัติมาตรฐานสำหรับกรรมการและพนักงานรัฐวิสาหกิจ พ.ศ. 2518 และที่แก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 4 รัฐวิสาหกิจ หมายความว่า
(1) องค์การของรัฐบาลตามกฎหมายว่าด้วยการจัดตั้งองค์การของรัฐบาล หรือ กิจการของรัฐบาลตามกฎหมายที่จัดตั้งกิจการนั้นและหมายความ รวมถึงหน่วยงานธุรกิจที่รัฐเป็นเจ้าของแต่ไม่รวมถึงองค์การหรือกิจการที่มีวัตถุประสงค์เฉพาะเพื่อสงเคราะห์ หรือส่งเสริมการใดๆที่มิใช่ธุรกิจ
2) บริษัทจำกัดหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลที่กระทรวง ทบวง กรม หรือทบวงการเมือง ที่มีฐานะเทียบเท่า และหรือรัฐวิสาหกิจตาม (1) มีทุนรวมอยู่ด้วย เกินกว่าร้อยละห้าสิบ หรือ
(3) บริษัทจำกัดหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลที่กระทรวง ทบวงกรม หรือทบวงการเมือง ที่มีฐานะเทียบเท่า และหรือรัฐวิสาหกิจตาม (1) และหรือ (2) มีทุนรวมอยู่ด้วยถึงสองในสาม
.........................................
- พระราชบัญญัติพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ พ.ศ. 2521 มาตรา 4 รัฐวิสาหกิจ หมายความว่า
พระราชบัญญัติสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ พ.ศ. 2561
“รัฐวิสาหกิจ” หมายความว่า
(1) องค์การของรัฐบาลตามกฎหมายว่าด้วยการจัดตั้งองค์การของรัฐบาล กิจการของรัฐซึ่งมีกฎหมายจัดตั้งขึ้น หรือหน่วยงานธุรกิจที่รัฐเป็นเจ้าของ
(2) บริษัทจำกัดหรือบริษัทมหาชนจำกัดที่กระทรวงการคลังหรือรัฐวิสาหกิจตาม (1) มีทุนรวมอยู่ด้วย
เกินร้อยละห้าสิบ
ทั้งนี้ ความใน (1) และ (2) ไม่รวมถึงหน่วยงานที่ประกอบธุรกิจสถาบันการเงินหรือธุรกิจประกันภัย
.........................................
- พระราชบัญญัติสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ พ.ศ. 2561
“รัฐวิสาหกิจ” หมายความว่า
(1) องค์การของรัฐบาลตามกฎหมายว่าด้วยการจัดตั้งองค์การของรัฐบาล กิจการของรัฐซึ่งมีกฎหมายจัดตั้งขึ้น หรือหน่วยงานธุรกิจที่รัฐเป็นเจ้าของ
(2) บริษัทจำกัดหรือบริษัทมหาชนจำกัดที่กระทรวงการคลังหรือรัฐวิสาหกิจตาม (1) มีทุนรวมอยู่ด้วย
เกินร้อยละห้าสิบ
ทั้งนี้ ความใน (1) และ (2) ไม่รวมถึงหน่วยงานที่ประกอบธุรกิจสถาบันการเงินหรือธุรกิจประกันภัย
.........................................
- พระราชบัญญัติแรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ พ.ศ. 2543 มาตรา 6 รัฐวิสาหกิจ หมายความว่า
(1) องค์การของรัฐบาลตามกฎหมายว่าด้วยการจัดตั้งองค์การของรัฐบาลหรือกิจการของรัฐตามกฎหมายที่จัดตั้งกิจการนั้น และให้หมายความรวมถึงหน่วยงานธุรกิจที่รัฐเป็นเจ้าของ
(2) บริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลที่กระทรวง ทบวง กรม หรือทบวงการเมืองที่มีฐานะเทียบเท่า หรือรัฐวิสาหกิจตาม (1) มีทุนรวมอยู่ด้วย เกินร้อยละห้าสิบ
.........................................
- พระราชบัญญัติการบริหารหนี้สาธารณะ พ.ศ. 2548 รัฐวิสาหกิจ หมายความว่า
(ก) องค์การของรัฐบาลตามกฎหมายว่าด้วยการจัดตั้งองค์การของรัฐบาล กิจการของรัฐซึ่งมีกฎหมายจัดตั้งขึ้นหรือหน่วยงานธุรกิจที่รัฐบาลเป็นเจ้าของ
(ข) บริษัท จำกัด หรือบริษัท มหาชน จำกัด ที่หน่วยงานของรัฐหรือรัฐวิสาหกิจตาม (ก) มีทุนรวมอยู่ด้วยเกินร้อยละห้าสิบ
(ค) บริษัทจำกัดหรือบริษัทมหาชนจำกัด ที่หน่วยงานของรัฐและรัฐวิสาหกิจตาม (ก) หรือ (ข) หรือรัฐวิสาหกิจตาม (ก) และ (ข) มีทุนรวมอยู่ด้วย เกินร้อยละห้าสิบ โดยให้คำนวณเฉพาะทุนตามสัดส่วนที่เป็นของหน่วยงานของรัฐเท่านั้น
รัฐวิสาหกิจบางแห่ง อาจจะมีสถานะเป็นรัฐวิสาหกิจตามความหมายของกฎหมายฉบับหนึ่ง แต่มิได้มีสถานะเป็นรัฐวิสาหกิจตามความหมายของกฎหมายอื่นได้ อาทิเช่น บริษัท ปตท. สำรวจและผลิตปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) ซึ่งภาครัฐถือหุ้นเกินกว่า ร้อยละ 50 แต่เนื่องจาก พระราชบัญญัติคุณสมบัติมาตรฐานสำหรับกรรมการและพนักงานรัฐวิสาหกิจ พ.ศ. 2518 มาตรา 4 (3) ที่แก้ไขเพิ่มเติม กำหนดให้รัฐวิสาหกิจตาม (1) และหรือ (2) มีทุนรวมอยู่ด้วยถึงสองในสาม บริษัท ปตท. สำรวจและผลิตปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) จึงมิได้เป็นรัฐวิสาหกิจตามความหมาย ของพระราชบัญญัติคุณสมบัติมาตรฐาน สำหรับกรรมการ และพนักงานรัฐวิสาหกิจ แต่เป็นรัฐวิสาหกิจตามความหมายของพระราชบัญญัติ วิธีการงบประมาณ พ.ศ. 2502 ดังนั้น ในการพิจารณาว่าองค์กรหรือหน่วยงานใดเป็นรัฐวิสาหกิจหรือไม่ นอกจากต้องพิจารณาตามกฎหมาย ว่าด้วยวิธีการงบประมาณแล้ว ยังต้องพิจารณาตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนั้น ๆ ประกอบด้วย
ข้อมูลจาก สำนักงานคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจ และ
https://th.wikipedia.org/